حکومت طالبان افغانستان و فعال شدن تروریسم در پاکستان
۱۲ بهمن (دلو) ۱۴۰۱ – ۴/ ۲/ ۲۰۲۳
گئورگی آساتریان
گئورگی آساتریان، دانشیار دانشگاه دولتی لومونوسوف مسکو و دانشگاه اقتصاد پلخانوف روسیه و همچنین کارشناس مسائل خاورمیانه است. وی در مطلب حاضر به بیان این مسئله می پردازد که تقویت فعالیت های تروریستی در شمال غرب پاکستان و یا در کل این کشور، با قدرت یابی مجدد و احیای قدرت طالبان در افغانستان مرتبط و هم پیوند است. از آنجایی که آنها قدرت مطلقه ای را در افغانستان برقرار کرده اند، به طور تلویحی و یا عملا صریح، از طالبانِ پاکستانی حمایت می کنند. اگرچه این دو گروه سازمان های متفاوتی هستند، لیکن به طور قطع ریشه، منشا، پیوندها و ارتباطات مشترکی با یکدیگر دارند، هرچند به انکار این قرابت پرداخته اند. با این حال، ما براین امر واقفیم که طالبان افغانستان و طالبان پاکستان حداقل متحدان یکدیگر می باشند و این مسئله ای است که دکتر گئورگی آساتریان در مورد آخرین تحولات پیرامون وضعیت افغانستان و فعالیت طالبان مورد بررسی قرار داده است. مطلب حاضر توسط نازنین نظیفی برای سایت تحلیلی کلکین ترجمه شده است.
چندی پیش در پیشاور پاکستان شاهد رخداد انفجاری بودیم و متأسفانه می توان پیش بینی کرد که حوادثی از این دست مجددا در آینده نیز رخ دهد. به همین دلیل اکنون دراین راستا شاهد درگیری و نزاع خاصی بین مقامات پاکستانی و افغانستانی به نمایندگی از طالبان هستیم. پاکستان به نمایندگی از وزیر دفاع و سایر مقامات عالی رتبه با این استدلال که طالبان کابل از طالبان پاکستانی حمایت می کنند، مقامات فعلیِ افغانستان را مسئول این حملات دانسته، و در مقابل، مقامات طالبان افغانستان نیز به نوبه خود این موضوع را تکذیب می کند. بنابراین شاهد وضعیتی هستیم که ذیل آن، این تنازع و درگیری بین دو کشور جنوب آسیا افزایش یافته رو به وخامت خواهد گذاشت.
در نوامبر ۲۰۲۲ دولت طالبان پاکستان اعلام کرد که آتش بس شکسته شده و طالبان پاکستانی نیز اعلام کردند که از آتش بس با پاکستان خارج گشته و از حامیان خود خواستند تا به اهدافی در پاکستان حمله کنند. بدین ترتیب شایان ذکر است تا هنگامی که طالبان در افغانستان حکومت کرده و از متحدان پاکستانی خود نیز حمایت کنند، وضعیت بدتر و بی ثبات تر خواهد شد.
می توان گفت تاحدودی شاهد آن بوده ایم که چگونه برنامه و شیوۀ ارتش پاکستان برای حمایت از طالبان افغانستان نتایج زیان بار و خطرناکی را برای آنها به همراه داشته است. چنانچه با نگاهی به گذشته می توان یادآور شد که پیروزی طالبان در افغانستان آنهم بدون کمک کامل، رایزنی و تا حدودی مشارکت ارتش پاکستان. غیرممکن یا عملا سخت و پیچیده می نمود. در حال حاضر شاهد رشد شبکه های تروریستی در منطقه هستیم. بدین ترتیب باید اشاره کرد که سیاست عمق استراتژیک برای خود پاکستان دردسرها و تهدیدهایی را به دنبال خواهد داشت.
چنانچه احزاب حاکم در پاکستان از سوی تحریک طالبان پاکستان این اخطار را دریافت کرده اند که در پاسخ به بیانیه جنگ علیه آنها “اقدامات مشخصی” با هدف رهبری شان انجام می شود. در پیامِ تحریک طالبان پاکستان شهباز شریف نخست وزیر و بلاول بوتو زرداری وزیر خارجه نام برده شده اند. علاوه بر این، در این بیانیه اخطاری به احزاب سیاسی مذهبی پاکستان نیز داده شده، از آنها خواسته می شود که در فعالیت هایی علیه تحریک طالبان پاکستان مشارکت نکنند. در همین راستا این گروه چنین اشاره کردند که “سیاست تحریک طالبان پاکستان شامل هدف قرار دادن احزاب شما نمی شود، اما از شما می خواهیم که از مشارکت در هرگونه فعالیت علیه ما خودداری کنید.” خطر تحریک طالبان پاکستان دو روز پس از آن رخ داد که کمیته امنیت ملی پاکستان تصمیم خود برای مبارزه با سازمان های مرتبط با خشونت و تروریسم را اعلام کرد.
به هرروی، از دیدگاه تحلیلگران و کارشناسان در این حوزه، در حالی که کشور وارد سال انتخابات می شود، رهبری پاکستان بایستی راهبردی جهت مقابله با تهدید امنیت داخلی ایجاد کند. اخیرا حداقل ۹ حمله در ایالت بلوچستان در جنوب غربی این کشور رخ داد که در آن شش کارمند سرویس های امنیتی کشته شدند و تحریک طالبان پاکستان که به دلیل ایدئولوژی نزدیکش به طالبان افغانستان به طالبان پاکستانی معروف است، مسئولیت این حملات را بر عهده گرفته است.