آیا شاخه انشعابی طالبان در حال فروپاشی است؟
۲۸ اردیبهشت(ثور)۱۴۰۰-۲۰۲۱/۵/۱۴۸
با مرگ ملا منان نیازی، شاخه انشعابی طالبان دچار شکستی عمیق خواهد شد
ملا عبدالمنان نیازی، معاون سیاسی و سخنگوی شاخه انشعابی گروه طالبان، روز سهشنبه ۲۱ اردیبهشت در یک درگیری درونی در شهرستانهای اطراف هرات به شدت زخمی شد. گفته میشود او عصر روز سهشنبه در منطقه (کاریز مینجی) که بین شهرستان ادرسکن و گذره در استان غربی هرات قرار دارد، در کمین افراد مسلح که به احتمال زیاد طالبان مخالف او هستند، به شدت زخمی و برای مداوا به بیمارستان دولتی هرات منتقل شد.
منابع رسمی در هرات میگویند که او به دلیل وخامت زخمهایش به کابل انتقال داده شده است. اما امکان دارد که قبل از اینکه تحت مداوا قرار بگیرد، بمیرد. حتی منابع غیررسمی در مورد مرگ او هم به رسانهها خبر دادهاند. با این حال تاکنون مشخص نیست که آیا وی کشته شده یا خیر. منابع رسمی در مورد دلایل و عاملان حمله به ملا منان نیازی حرفی نمیزنند. در حالی که تصاویر منتشرشده از ملا منان نیازی نشان میدهد که او روی تخت بیمارستان شهر هرات قرار دارد، اما منابع رسمی هیچ اظهار نظری در مورد او نمیکنند.
مرگ ملا منان نیازی میتواند تحول عمیقی را در وضعیت طالبان در غرب افغانستان ایجاد کند. زیرا با کشته شدن وی گروه طالبان شاخه مولوی هبتالله بر تمام غرب افغانستان به صورت کامل مسلط خواهند شد. ملا منان نیازی معاون ملا رسول، رهبر گروه طالبان منشعب شده از بدنه اصلی طالبان است. این شاخه در سال ۲۰۱۵ از بدنه اصلی گروه طالبان جدا شد و در مخالفت با این بخش قرار گرفت.
در میانه سال ۲۰۱۵ میلادی، خبر مرگ ملا عمر، رهبر گروه طالبان، از سوی این گروه تایید شد. به سرعت پس از رسانهای شدن مرگ ملا عمر، رهبری گروه طالبان ملا اختر محمد منصور را به عنوان جانشین او انتخاب کرد. این مسئله با مخالفت بخشی از رهبری گروه طالبان همراه بود. از جمله ملا رسول که یکی از نزدیکترین افراد به رهبری قبلی طالبان بود، این انتخاب را نپذیرفت.
ملا رسول، اختر محمد منصور را فاقد وجاهت کافی برای رهبری گروه طالبان و به باور این گروه، امیرالمومنین بودن میدانست. به باور ملا رسول او حتی به اندازه کافی مهارت نظامی نیز در این رابطه نداشت. ملا رسول تعدادی از فرماندهان مقتدر گروه طالبان را نیز با خود همراه کرد. چهرههایی مانند ملا دادالله، ملا شیر محمد آخندزاده و ملا منان نیازی از معاونان ملا رسول بودند. با این انشعاب درگیریهای درونی میان گروه طالبان شکل گرفت.
گروه طالبان طرفدار ملا اختر محمد منصور بود و پس از کشته شدن ملا اختر محمد منصور، ملا هبتالله توانست که ملا دادالله یکی از قدرتمندترین فرماندهان گروه طالبان در جنوب افغانستان را به قتل برسانند و سلسله انشعابی طالبان را در جنوب درهم شکستند. اما در غرب افغانستان به خصوص استان هرات، درگیریها میان دو شاخه تا به امروز هم ادامه دارد.
ملا منان نیازی که رهبری جنگ در استانهای هرات و فراه را بر عهده دارد توانست تا حد زیادی قدرت را در این منطقه به نفع ملا رسول حفظ کند . نیازی نیز از چهرههای برتر گروه طالبان بود. پیش از سقوط دولت مجاهدین توسط طالبان، ملا نیازی سخنگوی این گروه بود. او زاده استان هرات است و این منطقه را به درستی میشناسد و به همین دلیل کنترل هرات توسط رهبری شاخه انشعابی طالبان، به ملا منان نیازی سپرده شد.
اما رقابتها میان طالبان هوادار ملا رسول و طالبان هوادار ملا هبتالله به صورت مستمر در طول شش سال گذشته وجود داشت. ضرباتی که طالبان طرفدار ملا هبتالله بر جنگجویان ملا نیازی وارد کرد باعث شد تا وی همراه با افرادش دست به دامن دولت افغانستان شود. هرچند دولت هیچ گاه در قبال پیوستن او به آنان چیزی نگفتهاند اما در غرب افغانستان همه میدانند که ملا منان نیازی، توسط بخش امنیتی دولت افغانستان حمایت میشود زیرا او بهترین حربه برای ضربه زدن به گروه طالبان هوادار ملا هبتالله بود.
حالا و با دور شدن ملا منان نیازی از جبهههای جنگ، مشخص نیست که سرنوشت جنگجویان هوادار ملا منان نیازی چه خواهد شد زیرا به احتمال قوی او کشته شده و برگشتش به جبهههای نبرد ناممکن به نظر میرسد. ولی اگر شاخه انشعابی گروه طالبان دچار شکست شوند، طالبان طرفدار هبتالله کنترل وضعیت در غرب افغانستان را نیز به دست خواهند گرفت.
نویسنده: فریدون آزند
منبع: ایندیپندنت فارسی