طالبان و فروکشاندن افغان ها در گردابی از رکود و سقوط اقتصاد
۱۲ آذر (قوس) ۱۴۰۱ –۳/ ۱۲/ ۲۰۲۲
نگاشته شده توسط: مری کلِر ایوانز
خلاصه ای از نکات حائز اهمیت:
- ۹۰ درصد از افغان ها در تامین معاش و یا گذران زندگی خانوار خود با مشقت و سختی عمیقی مواجه اند.
- ۹۲ درصد از افغان ها براین باورند که برهه و زمانِ بدی برای یافتن شغل است.
- ۸۶ درصد از افغان ها ناتوان از تهیۀ غذا می باشند.
……………………………………………………………………………..
مطلب حاضر بخشی از مجموعه بررسی ها و نظرسنجی های صورت گرفته بر اساس ارزیابی های موسسۀ گالوپ در افغانستان یک سال پس از تسلط طالبان بر این کشور می باشد.
واشنگتن دی سی – هرآن میزان که چشم اندازهای اقتصادیِ افغانستان در زمان به قدرت بازگشتن طالبان طی سال گذشته وخیم، تاسف آور و ترسناک بوده است، این دورنما حتی یک سال پس از روی کار آمدن این گروه بدتر نیز به نظر می رسد.
آخرین داده های گالوپ از ارزیابی ها و نظرسنجی های صورت گرفته در افغانستان یک سال پس از تسلط طالبان حاکی از آن است که تعداد بی سابقه ای از افغان ها به سختی از پس درآمدهای خانوار خود برمی آیند و برای تامین غذا و سرپناه با مشکلات بسیاری مواجه هستند. همچنین آنها به طور کلی دررابطه با شرایط شغلی و چشم انداز اقتصاد حاکم ناراضی و ناخوشنود هستند.
۹ نفر از هر ۱۰ افغان، به سختی از پس مخارج و مایحتاج زندگی بر می آیند
از زمان به قدرت رسیدن طالبان در اوت ۲۰۲۱، اقتصاد افغانستان به شدت دچار رکود گردیده که این جریان از انقباض و رکود اقتصادی به افزایش ناامنی غذایی و کاهش درآمد خانوارها منجر گردیده است. مضاف براین، قیمت ها به سرعت افزایش یافته و تورم بالا مسبب پایین آمدن ارزش درآمد مردم گشته که در نتیجه این شرایط افغان ها را بیشتر به سمت وضعیت فقر و محرومیت سوق داده است.
در چنین شرایطی، از هر ۱۰ افغان، ۹ نفر بیان کرده اند که سرکردن با درآمد کنونی خانوار برایشان «دشوار» یا «بسیار دشوار» است. لازم به ذکر است در حالی که افغان ها طی پنج سال گذشته به طور قابل ملاحضه ای با چنین شرایطی دست و پنجه نرم کرده اند، لیکن آمار موجود مبنی بر ۷۱ درصد از افرادی که در حال حاضر از گذران زندگی و کسب معاش در رده بندی “بسیار دشوار” قرار گرفته اند، نرخ ثبت شدۀ بالایی را منعکس ساخته و نشان دهندۀ افزایش ۱۴ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۱ می باشد.
در ماه ژانویۀ سال جاری، سازمان بین المللی کار برآورد کرده است که از دست دادن شغل می تواند تا اواسط سال به ۹۰۰۰۰۰ نفر برسد و همچنین سایر داده های اخیر نشان می دهد که افغان های بیشتری به سمت خوداشتغالی و یا مشاغل کم بهره/کم بازده روی آورده اند. با انعکاسِ دلسردیِ فزایندۀ افغان ها از شرایط موجود، درصد تعداد افرادی که بیان کرده اند شرایط حاضر برهۀ زمان بدی برای یافتن شغل در جوامعشان است به میزانِ ثبت شدۀ ۹۲ درصد در سال ۲۰۲۲ افزایش یافته که این میزان، بالاترین نرخ مستندِ پیشین، یعنی ۸۴ درصد در سال ۲۰۲۱ را شکسته است.
تعداد مستندِ بالایی از افغان های در حال دست و پنجه نرم کردن با مشکل تامین غذا و سرپناه
طبق برآوردهای اخیر برنامه جهانی غذا[۱] (WFP) نیمی از جمعیت افغانستان -حدودا ۲۰ میلیون نفر- در حال حاضر متحمل بحران یا سطوح اضطراری ناامنی غذایی هستند. و برنامه جهانی غذا برای اولین بار در بیش از یک دهه، تشخیص داده است که بیش از ۲۰۰۰۰ نفر در یک استان/ولایت تحت بحران ناشی از سطوح مصیبت بار و فجیعِ ناامنی غذایی هستند.
بین سال های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲، درصد افغان هایی که قادر به تهیه غذای مورد نیاز خود و خانواده هایشان نبوده اند، به ۸۶ درصد افزایش یافت. این نه تنها یک رکورد ثبت شدۀ جدیدی برای افغانستان است، بلکه از نظر آماری نیز رکورد جهانی را برای هر کشوری در ۱۶ سال گذشته به ثبت رسانده است. (۸۷% تعیین شده توسط جمهوری آفریقای مرکزی در سال ۲۰۱۰).
جدا از کسری پول نقد کافی برای تهیه غذا، ۷۳ درصد از افغان ها نیز در ۱۲ ماه گذشته کسری پول کافی برای تامین سرپناه و مسکن را نیز گزارش کردند. این روند بالاترین سطح در تاریخ این جریان است که به سال ۲۰۰۸ مربوط بوده و ۱۵ امتیاز نسبت به سال قبل افزایش یافته است.
۹ نفر از هر ۱۰ افغان، شرایط اقتصادی بهتری را پیش روی خود نمی بینند
طبق برآورد بانک جهانی، تولید ناخالص داخلی واقعی در افغانستان علاوه بر پیش بینیِ عدم بهبود در درآمد سرانه، بیشتر کاهش و تحلیل خواهد یافت (نزدیک به ۳۰% تا ۳۵% از سال ۲۰۲۱ تا سال ۲۰۲۲) و انتظار می رود که فقر در کشور همچنان شایع و رو به گسترش باشد. همچنین در حالی که کمک های بشردوستانه از جامعه بین المللی در مجموع حدود ۱٫۸ میلیارد دلار ارسال شده است، افغان ها تقریباً در مورد چشم انداز اقتصاد خود خوشبین نیستند. چنانکه در واقع ۹۰ درصد از آنها معتقدند که شرایط اقتصادی محلی آنها رو به وخامت خواهد رفت و اوضاع مالی آنها بدتر می شود.
مخلص کلام
چشم انداز اقتصادی برای افغانستان یک سال بعد از تسلط طالبان همچنان تیره، تار و نگران کننده باقی مانده است. با کاهش تولید ناخالص داخلی، کاهش درآمد و افزایش بیکاری به ویژه در میان زنان؛ تعداد بی سابقه ای از افغان ها گزارش داده که حتی برای تامین ضروری ترین نیازهای خود نیز با مشکل مواجه بوده و در حال دست و پنجه نرم کردن با مشکلات مرتبط با تامین معاش می باشند.
این کشور اساساً جامعه ای متکی بر پول نقد است، و با این حال بانک مرکزی افغانستان اخیراً گزارش داد که افغانستان حال حاضر قادر به جایگزینی گزینه هایی به جای پول های رایج/ارز کاغذی نیست، و پول رایج موجود نیز در حال سقوط است. لازم به ذکر است با فروپاشی سیستم های اقتصادی، افغانستان در معرض خطر یک مارپیچ نزولی بیشتر قرار دارد که خود می تواند بی ثباتی سیاسی و تهدیدات خارجی را در کل منطقه و فراتر از آن را نیز شدت بخشد.
منبع: موسسه گالوپ
[۱] World Food Programme