۲۹ مهر (میزان) ۱۳۹۹ – ۲۰/ ۱۰/ ۲۰۲۰
“گذاری بر سیر تغییر و تحولِ پول کاغذی در افغانستان: از دیروز تا امروز” (۱۰)
اقتصاد افغانستان طی سالیانِ متمادی، جنگ ها و درگیری هایی بسی طولانی از سر گذرانیده و دوران مختلفی را تجربه کرده و در نتیجه ارزش پول رایجِ این کشور –افغانی- در طول سال ها جنگ های داخلی همواره در حال دگردیسی و نوسان بوده است. لازم به ذکر است که چاپ اسکناس و یا همان پول کاغذی در افغانستان برای اولین بار در دوران امان الله خان انجام شد. در جریانِ تغییر و تحولاتِ وارد شده بر پول افغانستان خواهیم دید که با گذار از هر دوره ی تاریخی و با تغییر شاه و یا شخص اول حکومت، شکل ظاهری، ویژگی ها، طرح ها و نمادهای منقوش بر آن ها نیز دچار تحول می شود؛ و این خود عاملی گردیده تا بررسیِ سیر تغییر و تحولات پول کاغذی (اسکناس يا بانکنوت) در افغانستان به امری جالب توجه و حائز اهمیت تبدیل شود. در اینجا با تقسیم بندی دوران مختلف (از تاریخ ۱۹۱۹ تا ۲۰۱۶) بر روند دگردیسیِ ویژگی های ظاهری و علائم اسکناس در این کشور نگاهی خواهیم داشت.
- د افغانستان بانک (۲۰۰۸-۲۰۱۶)
۱۰ افغانی ۲۰۰۸ // چاپ ۲۰۰۸-۲۰۱۶ // تاریخ ۱۳۸۷ // ابعاد: ۱۳۶x 56 میلی متر // نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: آرامگاه میرویس خان هوتکی // نخ امنیتی پنجره ای (منظور نخ امنیتی است که بخش هایی از آن خارج از بافت کاغذ بوده و به صورت بریده بریده مشاهده می شود) // ناشر: توماس دلا رو، لندن // چاپ جلو و پشت با رنگ سبز و زرد// توضیحات: متون به زبان عربی // شماره گذاری به رنگ مشکی. پس زمینه ی متشکل از نقش عربی یا اسلامی // در سمت راست آرامگاه میرویس خان هوتکی در قندهار و مهر بانک در قالب دو ظرف شبیه به قیف یا شاخ و وارانه ی یک سکه ی تترادراخما یا تترادرهم// حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی // دو مجموعه امضا // پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی و اعداد به عربی و انگلیسی// نمایی از طاق (ظفر) در باغ های پغمان و بنای یادبود سربازان افغان در جنگ استقلال. (در ادامه به دلیل تشابه ظاهریِ اسکناس هایِ این دوره تنها به ذکرِ ویژگی ها، علائم و نشانه های آنها پرداخته و تنها تصاویری از ۱ افغانی و ۱۰۰۰ افغانی ۲۰۰۸-۲۰۱۶ نمایش داده خواهد شد.)
۲۰ افغانی ۲۰۰۸ // چاپ ۲۰۰۸-۲۰۱۶ // تاریخ ۱۳۸۷ // ابعاد: ۱۴۰x 58 میلی متر // نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: آرامگاه میرویس خان هوتکی // نخ امنیتی پنجره ای (منظور نخ امنیتی است که بخش هایی از آن خارج از بافت کاغذ بوده و به صورت بریده بریده مشاهده می شود)// ناشر: توماس دلا رو، لندن // چاپ جلو و پشت با رنگ قهوه ای// توضیحات: متون به زبان عربی // شماره گذاری به رنگ مشکی. پس زمینه ی متشکل از نقش عربی یا اسلامی // در سمت راست، نمایی از مقبره سلطان محمود در غزنی و مهر بانک در قالب دو ظرف شبیه به قیف یا شاخ و وارانه ی یک سکه ی تترادراخما یا تترادرهم// حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی // سه مجموعه امضا // پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی و اعداد به عربی و انگلیسی// نمایی از ارگ پادشاه (ارگ شاهی) در کابل.
۵۰ افغانی ۲۰۰۸ // چاپ ۲۰۰۸-۲۰۱۶ // تاریخ ۱۳۸۷ // ابعاد: ۱۴۴x 60 میلی متر // نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: آرامگاه میرویس خان هوتکی // نخ امنیتی پنجره ای (منظور نخ امنیتی است که بخش هایی از آن خارج از بافت کاغذ بوده و به صورت بریده بریده مشاهده می شود) // ناشر: توماس دلا رو، لندن // چاپ جلو و پشت با رنگ سبز تیره // توضیحات: متون به زبان عربی // شماره گذاری به رنگ مشکی. پس زمینه ی متشکل از نقش عربی یا اسلامی // در سمت راست، نمایی از مسجد شاه دو شمشیر در کابل و مهر بانک در قالب دو ظرف شبیه به قیف یا شاخ و وارانه ی یک سکه ی تترادراخما یا تترادرهم// حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی // چهار مجموعه امضا // پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی و اعداد به عربی و انگلیسی// نمایی از جاده ای در گذرگاه سالنگ در جاده ای در کوه های هندوکش.
۱۰۰ افغانی ۲۰۰۸ // چاپ ۲۰۰۸-۲۰۱۶ // تاریخ ۱۳۸۷ // ابعاد: ۱۴۸x 62 میلی متر // نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: آرامگاه میرویس خان هوتکی // نخ امنیتی پنجره ای (منظور نخ امنیتی است که بخش هایی از آن خارج از بافت کاغذ بوده و به صورت بریده بریده مشاهده می شود) // ناشر: توماس دلا رو، لندن // چاپ جلو و پشت با رنگ بنفش // توضیحات: متون به زبان عربی // شماره گذاری به رنگ مشکی. پس زمینه ی متشکل از نقش عربی یا اسلامی // در سمت راست، نمایی از مسجد پل خشتی در کابل و مهر بانک در قالب دو ظرف شبیه به قیف یا شاخ و وارانه ی یک سکه ی تترادراخما یا تترادرهم// حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی // چهار مجموعه امضا // پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی و اعداد به عربی و انگلیسی// نمایی از طاق دروازه‌ی قلعه بست در شهر لشکرگاه ولایت هلمند
۵۰۰ افغانی ۲۰۰۸ // چاپ ۲۰۰۸-۲۰۱۶ // تاریخ ۱۳۸۷ // ابعاد: ۱۵۲x 64 میلی متر // نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: آرامگاه میرویس خان هوتکی // نخ امنیتی پنجره ای (منظور نخ امنیتی است که بخش هایی از آن خارج از بافت کاغذ بوده و به صورت بریده بریده مشاهده می شود) و همچنین نخ امنیتی هولوگرافیک با عدد ۵۰۰ // ناشر: توماس دلا رو، لندن // چاپ جلو و پشت با رنگ آبی // توضیحات: متون به زبان عربی // شماره گذاری به رنگ مشکی. پس زمینه ی متشکل از نقش عربی یا اسلامی // در سمت راست، نمایی از مسجد جامع در هرات و مهر بانک در قالب دو ظرف شبیه به قیف یا شاخ و وارانه ی یک سکه ی تترادراخما یا تترادرهم// حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی // چهار مجموعه امضا // پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی و اعداد به عربی و انگلیسی// نمایی از فرودگاه قندهاربا برج کنترل.
۱۰۰۰ افغانی ۲۰۰۸ // چاپ ۲۰۰۸-۲۰۱۶ // تاریخ ۱۳۸۷ // ابعاد: ۱۵۸x 66 میلی متر // نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: آرامگاه میرویس خان هوتکی // نخ امنیتی پنجره ای (منظور نخ امنیتی است که بخش هایی از آن خارج از بافت کاغذ بوده و به صورت بریده بریده مشاهده می شود) و همچنین نخ امنیتی هولوگرافیک با عدد ۱۰۰۰ // ناشر: توماس دلا رو، لندن // چاپ جلو و پشت با رنگ نارنجی // توضیحات: متون به زبان عربی // شماره گذاری به رنگ مشکی. پس زمینه ی متشکل از نقش عربی یا اسلامی // در سمت راست، نمایی از مسجد آبی مزار شریف و مهر بانک در قالب دو ظرف شبیه به قیف یا شاخ و وارانه ی یک سکه ی تترادراخما یا تترادرهم// حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی // دو مجموعه امضا // پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی و اعداد به عربی و انگلیسی// نمایی از مقبره احمد شاه درانی در قندهار.
