مروری بر شرایط امنیتی افغانستان ۲۰۱۹-۲۰۲۰ (قسمت دوم)
۲۷ آبان (عقرب) ۱۳۹۹ – ۱۷/ ۱۱/ ۲۰۲۰
این مبحث به بررسی و ارائه ی یک نمای کلی از وضعیت امنیتی عمومی افغانستان می پردازد. برای اطلاعات بیشتر در مورد وضعیت امنیتی و شرایط اقتصادی-اجتماعی در هرات و مزار شریف به لینک زیر مراجعه کنید:
همچنین برای اطلاع از اوضاع امنیتی افغانستان طی دوره ژانویه ۲۰۱۰ تا سپتامبر ۲۰۱۸، می توانید به گزارش زیر مراجعه کنید:
https://www.ecoi.net/en/document/2001546.html
“وضعیت امنیتی افغانستان در سال ۲۰۲۰“(Last update: 26 August 2020)
“یوناما ۱۰۳۹۲ تلفات غیرنظامی (۳۴۰۳ کشته و ۶،۹۸۹ زخمی) را در نتیجه درگیری های مسلحانه به طور مستند ثبت کرده است، که این آمار و ارقام نشان دهنده کاهشی پنج درصدی در مقایسه با سال ۲۰۱۸ و پایین ترین میزان کلی تلفات غیرنظامیان از سال ۲۰۱۳ تا کنون بوده است. این کاهش ناشی از تنزل در تلفات غیرنظامیان ناشی از اقدامات دولت اسلامی عراق و شام ولایت خراسان بود.
اما تلفات غیرنظامیان به دست گروه های دیگر، به ویژه توسط طالبان و نیروهای نظامی بین المللی رو به افزایش بوده است. چراکه همزمان با دستاوردها و یا عقب نشینی های انجام شده در جریان مذاکرات بین طالبان و ایالات متحده آمریکا در دوحه ی قطر در طول سال ۲۰۲۰، نوسانات قابل توجهی در سطح و میزان خشونت ها وجود داشت.
نیمه اول سال ۲۰۲۰ با یک عملیات شدید از حملات هوایی توسط نیروهای نظامی بین المللی و عملیات جستجوی نیروهای افغان، به ویژه توسط نیروهای ویژه امنیت ملی مشخص شد. این عملیات موجب تعداد بیشتری از تلفات غیرنظامیان منتسب به نیروهای وابسته به دولت نسبت به عناصر ضددولت در اواسط سال گردید؛ روندی که یوناما تا پیش از سال ۲۰۱۹ آن را مستند نساخته بود. این روند پس از آن یک سه ماهه سوم به خصوص خشن به دنبال داشت که از زمان شروع مستندات سیستماتیک یوناما در سال ۲۰۰۹، بیشترین تعداد تلفات غیرنظامیان در هر سه ماه را نشان داده است.
این امر بیشتر به دلیل افزایش تلفات غیرنظامیان در اثر حملات انتحاری و غیرانتحاری از بمب های دست ساز توسط عناصر ضددولت، در درجه اول از سوی طالبان، و همچنین حملات خشونت آمیز مرتبط با انتخابات بود. علی رغمِ کاهش میزان تلفات غیرنظامیان در سه ماهه چهارم در مقایسه با مدت زمان مشابه در سال ۲۰۱۸، این سال با ثبتِ میزان بالای تلفات غیرنظامیان در اثر حملات هوایی و عملیات جستجو در یک سال و بالاترین تعداد تلفات غیرنظامیان ناشی از حملاتِ غیر انتحاری ناشی از بمب های دست سازِ از سالِ ۲۰۱۵ پایان یافت. (UNAMA, February 2020, pp. 5-6)
نمودار زیر تعداد تلفات غیرنظامیانی(کشته ها و زخمی ها) که از سال ۲۰۰۹ توسط یوناما برای هر سال ثبت شده است را نشان می دهد: (UNAMA, February 2020, p. 5)
“در مجموع ۱۰،۷۷۲ غیرنظامی در سال ۲۰۱۹ کشته یا زخمی شده اند. از میان موارد فوق الذکر، ۲،۸۱۷ کشته و ۷،۹۵۵ زخمی شده اند. […] یافته های کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نشان می دهد که بیشترین تلفات غیرنظامیان در سال ۲۰۱۹ در منطقه جنوب غربی رخ داده است. در مجموع ۳،۴۵۳ تلفات غیرنظامی در این منطقه وجود داشته که این میزان، ۳۲ درصد از کل تلفات غیرنظامیان در سال ۲۰۱۹ را تشکیل می دهد. به همین ترتیب دراینجا درصد تلفات غیرنظامیان بر اساس منطقه را می توان ذکر کرد: منطقه شرق افغانستان، ۲۲۷۱ تلفات غیرنظامی (۲۱ درصد)؛ منطقه مرکزی؛ ۲۱۶۱ تلفات غیرنظامی (۲۰ درصد)؛ منطقه شمال شرقی، ۹۶۵ تلفات غیرنظامی (نه درصد)؛ منطقه غرب، ۷۴۹ تلفات غیرنظامی (۷ درصد)، منطقه شمال، ۶۳۸ تلفات غیرنظامی (شش درصد)؛ و منطقه جنوب، ۵۳۵ تلفات غیرنظامی (چهار درصد)”. (AIHRC, 4 February 2020)
“تقریبا در سال گذشته دو هزار حمله در افغانستان انجام شده است، که این حملات متحملِ ۲۲۳۰۰ نفر تلفات بوده اند، و این رقم نشان دهنده کاهشِ ۱۶ درصدی تلفات نسبت به سال گذشته است. در ۱۹۲۶ مورد حملات مسلحانه ای که در سال ۲۰۱۹ اتفاق افتاد، بیش از ۱۲۵۰۰ نفر جان خود را از دست داده و ۹۸۰۰ نفر دیگر نیز در سراسر کشور مصدوم شدند. براساس اطلاعات آژانس خبری پژواک، در سال ۲۰۱۹ به طور متوسط ۶۱ نفر در روز در کشور متحمل تلفات شدند، که این عدد در مقایسه با ۷۳ نفر تلفات هر روز در سال ۲۰۱۸ است. با این حال، برخلاف سال های دیگر، زمستانِ سال ۲۰۱۹ مانند تابستانِ سال ۲۰۱۸ خونین ترین فصل بود. در میان هر ۲۲ تلفات، ۹ نفر در زمستان سال گذشته کشته یا زخمی شدند. گزارش های امنیتی روزانه پژواک براساس منابع مختلف نشان می دهد که ۱۹۲۶ مورد حمله در سال ۲۰۱۹ رخ داده است که در آن ۱۲۵۲۲ نفر کشته و ۹۷۷۱ نفر زخمی شدند. در سال ۲۰۱۸، تعدادِ ۲۳۹۰ حمله صورت گرفت که منجر به کشته شدن ۱۶۰۱۰ نفر و زخمی شدن ۱۰۶۷۹ نفر شد. در سال ۲۰۱۸ ، ۲۷۴ حمله هوایی صورت گرفت و در سال ۲۰۱۹ نیز تعداد حملات هوایی ۲۱۴ مورد بوده است. در سال ۲۰۱۹، حدود ۵۶ حمله انتحاری رخ داده است. […] بنابراین، حملات هوایی و همچنین حملات انتحاری تلفات سنگینی به بار آوردند، زیرا این حملات با خود تلفات به غیرنظامیان را نیز به همراه داشتند. […] در سال ۲۰۱۹، بیشترین حملات (۱۷۵ مورد) در ولایت ننگرهار شرقی، ۱۶۸ مورد در فاریاب، ۱۳۴ مورد در غزنی، ۱۱۷ مورد در قندهار، ۱۰۳ مورد در هلمند، ۹۳ مورد در کابل، ۷۲ مورد در جوزجان، ۷۵ مورد در لوگر و بقیه ۹۷۸ مورد حمله صورت گرفته در ۲۵ ولایتِ باقی مانده رخ دادند. […] طبق گزارشات سال گذشته، بیشتر حملات -۱۱۳- در روز انتخابات ریاست جمهوری ۲۸ سپتامبر صورت گرفت؛ اما بیشترین تلفات به تعدادِ ۳۴۳ نفر در روز ۳ سپتامبر محاسبه و تخمین زده شد. شبه نظامیان، غیرنظامیان و نیروهای امنیتی در میان کشته و زخمی های سال گذشته هستند […] به گفته دولت طالبان ۲۲۱۹ تن غیرنظامی را کشته و ۵۱۷۲ نفر دیگر را زخمی کرده است، اما طالبان ادعا کرده است که در ۲۲۹۱ حادثه سال گذشته، ۵۴۲۳ نفر غیرنظامی کشته و ۳،۲۸۴ نفر دیگر زخمی شده اند […] طالبان نیروهای امنیتی و نیروهای خارجی را در کشته شدن ۵۱۵۲ غیرنظامی مقصر دانستند و اضافه کردند که ۲۸۰ نفر باقیمانده در تصادفات رانندگی کشته شدند. ” (PAN, 7 January 2020)
“از اول ژانویه تا ۳۰ ژوئن ۲۰۲۰، یوناما تعدادِ ۳،۴۵۸ مورد تلفات غیرنظامی (۱،۲۸۲ کشته و ۲،۱۷۶ زخمی) را ثبت کرده است. علی رغم دوره هایی از کاهش خشونت، من جمله در طی هفته منتهی به امضای توافق نامه ۲۹ فوریه ایالات متحده- طالبان، و آتش بس اعلام شده در طی عید فطر بین طالبان-دولت افغانستان، خشونت ها با تحملِ تلفات سنگین غیرنظامیان همچنان ادامه داشته است. تعداد کلی تلفات غیرنظامیان نسبت به مدت مشابه سال گذشته، کاهشی ۱۳ درصدی را نشان می دهد و پایین ترین میزان از سال ۲۰۱۲ است. گرچه یوناما از این کاهش استقبال کرده لیکن به این نکته اشاره دارد که، این امر عمدتا به دلیل کاهش تلفات غیرنظامیان منتسب به نیروهای نظامی بین المللی و همچنین منتسب به دولت اسلامی عراق و شام ولایت خراسان بوده؛ و یوناما همچنان روند نگران کننده تلفات غیرنظامیان که به طالبان و نیروهای امنیت ملی افغانستان نسبت داده شده است را، مستند و ثبت کرده است.” (UNAMA, July 2020, p. 3)
گزارش یوناما در ژوئیه ۲۰۲۰ شامل نمودار زیر است که تعداد کل تلفات غیرنظامیان (کشته و زخمی) را از ۱ ژانویه تا ۳۰ ژوئن درطی سال های ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۰ نشان می دهد: (UNAMA, July 2020, p. 3)
همچنین گزارش ژوئیه سال ۲۰۲۰ توسط یوناما، نموداری از قربانیان غیرنظامی در نیمه اول سال ۲۰۲۰ را بر اساس نوع حادثه ارائه می دهد: (UNAMA, July 2020, p. 4)
“مارك اسپر وزیر دفاع آمریکا، در تاریخ ۲ مارس تأیید كرد كه به سخنگوی نیروهای آمریکا در افغانستان (USFOR-A) دستور داده استتا همانگونه كه در توافق نامه امضا شده بین ایالات متحده و طالبان در ۲۹ فوریه بیان شده، خروج و عقب نشینی نیروهای آمریكایی از افغانستان را مرحله به مرحله آغاز كند. ایالات متحده متعهد شده است که در صورت دارا بودن و برخورداریِ طالبان از شرایط تعیین شده در توافقنامه، ظرف ۱۳۵ روز از امضای توافق نامه، ایالات متحده تعداد نیروهای خود را در افغانستان به ۸۶۰۰ نفر رسانده و در طی ۱۴ ماه نیز تمامیِ نیروهای خود را از این کشور خارج کند. در تاریخ ۱۸ مارس، سرهنگ سونی لگیت سخنگوی نیروهای آمریکا در افغانستان تأیید کرد که روند عقب نشینی نیروهای آمریکایی در حال انجام می باشد، لیکن مشخص نکرد که چه تعداد از آنها پیشتر خارج شده اند یا چه تعداد در کشور مانده اند.” (SIGAR, 30 April 2020, p. 70)
“[…] در اواخر ماه مه ۲۰۲۰، […] طالبان اعلام کرد که آتش بس سه روزه را در تعطیلات اسلامی عید فطر رعایت می کنند – تنها آتش بس دومی که این گروه تاکنون ارائه داده است. دولت افغانستان نیز فورا تأیید کرد که نیروهایش به همین ترتیب جنگ و خشونت را متوقف خواهند کرد. در پایان این سه روز هر دو طرف نشان دادند که آنها سطح خشونت را پس از این نگه داشته و حفظ خواهند کرد و آزادی مرحله به مرحله زندانیان را تا آغاز گفتگوهای بین الافغانی ادامه می دهند.” (ICG, ۱۱ August 2020, p. 2)
“نظارت و ثبت مستندان یوناما از میزان تلفات غیرنظامیان در طول مدت آتش بس عید نشان می دهد زمانی که اراده سیاسی برای انجام مصالحه وجود داشته باشد، طرفین درگیری در واقع توانایی کاهش درگیری ها با تأثیری مثبت بر غیرنظامیان را دارند. چنانچه در طول سه روز عید (۲۴ تا ۲۶ ماه مه)، یوناما ۴۵ درصد تلفات غیرنظامیان کمتری را نسبت به مدت متوسط سه روزه برای ماه مه سال ۲۰۲۰ ثبت کرد، که این میزان بالغ بر ۴۹ مورد تلفات غیرنظامی (۲۷ کشته و ۲۲ زخمی) بود.” (UNAMA, July 2020, p. 6)
” جنگ و نزاع در افغانستان اکنون حتی بیشتر از گذشته [پیش از توافق ایالات متحده و طالبان]، یک جنگ بین الافغانی است. در حالی که همه طرف های درگیر در افغانستان توسط کشورهای خارجی پشتیبانی می شوند، اما کسانی که می کشند و کشته می شوند درحال حاضر تقریبا همگی افغان هستند. همچنین، تاکنون در سال ۲۰۲۰، درگیری ها، علی رغم شیوع بیماری همه گیر ویروس کرونا و پروسه صلح، همچنان ادامه داشته و از شدت آن فروکاسته نشده است. توافقنامه آمریكا و طالبان، و گفتگوهای برنامه ریزی شده بین الافغانی تاكنون فواید ناچیزی برای غیرنظامیان افغان به همراه داشته است.” (AAN, 16 August 2020)
منبع: www.ecoi.net