کتابِ «جنگ ماراتن: رهبری در نبرد افغانستان»؛ نوشته ی جفری شلوسر
۱۱ فروردین (حمل) ۱۴۰۰ – ۳۱ / ۳/ ۲۰۲۱
کتابِ «جنگ ماراتن: رهبری در نبرد افغانستان»؛ نوشته ی جفری شلوسر
خلاصه جنگ ماراتن
– عنوان کتاب: “جنگ ماراتن: رهبری در نبرد افغانستان”
– نویسنده: جفری شلوسر (ژنرال بازنشسته ارتش آمریکا)
– ناشر: Knox Press
– سال انتشار: ۲۰۲۱
– زبان: انگلیسی
جف شلوسر ژنرال بازنشسته ارتش ایالات متحده است که به مدت سی و سه ماه، از جمله یک دوره ی پانزده ماه ی جنگ در افغانستان، فرماندهی لشکر ۱۰۱ هوابردِ آمریکا را بر عهده داشت. وی طی سی و چهار سال فعالیت حرفه ایِ خود در ارتش ایالات متحده؛ در افغانستان، عراق، کوزوو، آلبانی، کویت، هائیتی، اردن، کُره و دو بار نیز در آلمان خدمت کرد.
شلوسر در لشکر ۱۰۱ هوابرد عراق طی سال های ۲۰۰۳-۲۰۰۴ دستیار فرمانده لشکر، اولین مدیر برنامه ریزی برای جنگ جهانی علیه تروریسم در پنتاگون پس از ۱۱ سپتامبر، و همچنین اولین معاون مدیر مرکز ملی مبارزه با تروریسم برای برنامه ریزی عملیاتی استراتژیک بود. هچنین وی فرماندهی دو گردان از هنگ ۱۶۰اُمِ عملیات ویژه هوایی و یک گروه ضربت در آلبانی و کوزوو را نیز بر عهده داشت.
کتابِ «نبرد ماراتن» از جفری شلوسر -ژنرال بازنشسته از فرماندهی سابق لشکر ۱۰۱ هوابرد و فرماندهی منطقه ای شرق افغانستان-، خاطره ای صریح و آشکار از جریان رهبری در میانه ی آشفتگی و سردرگمی هایِ جنگ افغانستان ارائه می دهد.
مخاطب با خوانشِ کتابِ حاضر در جریانِ روندی از جنگ های روزانه آن هم در ممنوعه ترین مناطق و قلمروها، با متحدانی گاها نامطمئن و ناآزموده، فساد افغانستان، دو دوزه بازی کردنِ پاکستان برای محافظت و تامین منافع خود، و تلفاتِ فزاینده ای از جنگی قرار می گیرد که فرسایشی گشته و عمیق ترین اعتقادات و باورهای شلوسر را زیر سال می برد.
در بین چندین نبرد، شلوسر خوانندگان را به عمقِ جنگِ وانات (که در ۱۳ ژوئیه طالبان یک پایگاه نظامی آمریکایی را در شهر وانات در جنوب شرقی افغانستان محاصره کردند) می برد، جایی که ۹ سرباز آمریکایی در جنگی شدید و به منظورِ جلوگیری از حمله به یک پایگاه عملیاتی جدید کشته شدند.
این رویداد و رویارویی، شلوسر را ملزم می ساخت تا به اتخاذ تصمیماتی تاکتیکی روی آورد که دارای تأثیر استراتژیک چشمگیری بودند، اما در کنارش تردیدهایی را نیز در وی ایجاد می کرد، مسائلی چون این که آیا این جنگ می تواند پیروز شود؟ اگر چنین است چقدر طور خواهد کشید؟
به طور کلی می توان گفت کتاب حاضر بینشی نادر و تأملی ژرف در جریانِ اندیشه ی تصمیم گیرندگان مهم ملی ایالات متحده از جمله رئیس جمهور جورج دبلیو بوش، وزیر دفاع رابرت گیتس، سناتور باراک اوباما، و رهبران متعدد خارجی از جمله رئیس جمهور افغانستان حامد کرزی را ارائه می دهد.
رهبران نظامیِ کلیدی -از جمله رئیس وقتِ ستاد مشترک ارتش ایالات متحده دریاسالار مایک مولن، فرمانده وقتِ نیروها در نظام فرماندهی مرکزی ایالات متحده در خاورمیانه دیوید پترائوس، مارتین دمپسی رئیس وقت ستاد مشترک ارش آمریکا، و فرمانده نیروی امنیت بین المللی ژنرال دیوید مک کیرنان- همگی، و از جمله رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا ژنرال مارک میلی و رئیس ستاد مشترک ارتش ژنرال جیمز مک کانویل، در این کتاب نقش دارند. با تجزیه و تحلیل رهبریِ آنها در هرج و مرج و آشفتگیِ جنگ افغانستان، شلوسر چنین نتیجه می گیرد که در نهایت رهبری موفق در جنگ بر اساس شایستگی، شجاعت و شخصیت است.
اما در ادامه به ارائه ی نظرات برخی از شخصیت های نظامی و سیاسی در رابطه با کتاب حاضر می پردازیم:
ژنرالِ بازنشسته ی ارتش ایالات متحده، فرمانده نیروهای آمریکایی و آیساف در افغانستان، استنلی مک کریستال؛ دررابطه با کتاب «جنگ ماراتن» چنین می گوید: “روایتی کاملا شخصی، بسیار هوشمندانه، و گاه به طرز نگران کننده ای صریح و بی پرده ازشرحِ فرماندهی در جنگ توسط یکی از فکورترین رهبران مبارز در نسل خود. جف شلوسر پیچیدگی ناامید کننده ی جنگ افغانستان و چالش طولانی ترین جنگ آمریکا را به طور ماهرانه ای به تصویر می کشد. خوانش این کتاب برای کسانی که خواهان درکِ رهبری در سخت ترین محیط ها می باشند، امری لازم و ضروری است.”
همچنین رابرت گیتس، وزیر دفاع طی سال های ۲۰۰۶-۲۰۱۱ نیز در رابطه با کتاب حاضر براین باور است: “سرلشکر جف شلوسر شرح مهیج و گیرایی از پانزده ماه فرماندهی خود برای لشکر ۱۰۱ هوابرد در سخت ترین روزهای جنگ طولانی آمریکا در افغانستان را نوشته است. شلوسر با فصاحت و صراحت در مورد فرمانده ارشد بودن در جنگ، و همچنین اتخاذِ تصمیماتی می نویسد که منجر به زخمی و کشته شدن سربازان می شود؛ در حالی که همزمان نیز با چالش های سیاسی درگیرو دار با نهادها و رهبرانِ رده های بالای دولت های آمریکا، افغانستان و پاکستان سروکار دارد.
کتابِ جنگ ماراتن قانع کننده و صادقانه بوده و داستان مردان و رهبران در جنگ، رفاقت ها و همچنین تأثیر غیبتِ سربازان بر خانواده هایشان – از جمله خانواده خود او- را روایت می کند. جف شلوسر فرمانده بزرگی بوده و این کتاب دلیل آن را روشن می کند.”
همچنین می توان به گفته های ژنرال مایک هولمز، بازنشسته ی نیروی هوایی ارتش ایالات متحده اشاره کرد، به گفته او: “کتاب جنگ ماراتن من را یک راست به سالی برد که به عنوان یک افسر عمومی از طرف سرلشکر جف شلوسر و ۱۰۱اُمین تیم هوابردِ وی در افغانستان، مشغول آموزش بودم. جف هنرمندانه روایتِ افراد، مکان ها و رویدادها برای کشف چالش ها، عواقب و مسئولیت های رهبریِ عملیات ضد شورش در آن سویِ جهان را بازگو می کند. این کتاب درک بهتری از اتخاذِ گزینه ها و تصمیماتی را به خواننده می دهد که طولانی ترین جنگ ما را شکل داده و متحملِ تلفات انسانی برای مردان و زنان خارق العاده ای شد که در جریانِ آن جنگیدند.”
و یا دریادار بیل مک راون، فرمانده سابق مرکز عملیات هاي ویژه ستاد مشترک دررابطه با کتاب مذکور معتقد است: ” اگر واقعا قصد دارید ماهیت رهبری در زمان جنگ؛ و مواردی چون دلشستگی ها، ضربات روحی، شادی، ترس، احساس ناامیدی، غرور و افتخاری که هدایت کننده ی مردان و زنان آمریکایی در جنگ بودند را درک کنید، پس بایستی کتاب جنگ ماراتن جف شلوسر را بخوانید. هیچ کس این داستان را بهتر از وی شرح نداده است.”
از دیگر سو نیز ژنرال بازنشسته ارتش ایالات متحده، جان کمپبل فرمانده سابق نیروهای آمریکایی و ناتو در افغانستان نیز براین باور است که: “چندین کتاب در مورد رهبری و به ویژه دررابطه با رهبری در جنگ نوشته شده است، اما کتابِ جنگ ماراتنِ جف شلوسر برای درکِ فرماندهی ارشد در جنگ بایستی بدون چون و چرا خوانده شود. این کتاب روایتی قانع کننده از پانزده ماه فرماندهی در مرگ آورترین منطقه افغانستان را روایت می کند.
کتاب حاضر به طرز ماهرانه ای جزئیات و بینش کاملی راجع به مشکلات و معضلات مربوط به چگونگی جذب و تحلیلِ یک رهبر ارشد از اطلاعات، و همچنین محاسبه ریسک مأموریت و خطرات آن برای نیروها و در نهایت اتخاذ تصمیماتی را ارائه می دهد که ممکن است جان زنان و مردان را به خطر بیندازد. علی رغم در اختیار داشتن یک ستاد اختصاصی نیروها و پرسنل، و همچنین سایر فرماندهان زیردست برای ارائه بینش و چشم اندازی منطقی، و علی رغم ارزیابی اطلاعات و همچنین نوآوری در تکنولوژی و تجهیزات برتر، اما تصمیم نهایی بر عهده فرمانده است. جف روایتی خودمانی از “مبارزات بین فردی” را ارائه می دهد که رهبران ارشد در پیچیده ترین شرایط با آن مواجه می شوند.”
در نهایت می توان به جمله ای از خود شلوسر در رابطه با اهمیت جنگ ها و نقش رهبران در آنها اشاره کرد؛ به گفته ی وی “جنگ از بی رحمانه ترین اقدامات و تلاش های بشریست و من به اندازه کافی آنقدر جنگ را تجربه کرده ام تا وقتی سیاستمداران و شاعران و مبارزان به طور نامعقول و با گزاف گویی از وطن پرستی و عزت ملی صحبت می کنند، بتوانم خود را از این جریانات حفظ کنم.”